واکاوی بازدارنده‌های تکوین امت واحده اسلامی در اندیشه امام خمینی (ره)

امروزه اندیشمندان اسلامی در پی تحقق آرمان قرآنی و تکوین امت واحده اسلامی هستند، همان آرمانی که در صدر اسلام توسط پیامبر (ص) محقق گشت و در اندک زمانی از اعراب متفرق جاهلی، امتی منسجم، متمدن و قدرتمند ساخت. قدرت نوظهور فوق توانست در برابر تمدن‌های باشکوه آن دوران قد علم کند و تا مدت‌ها قدرت بلامنازع دوران خود بود و آثار بسیار عمیقی در ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، هنری بجای گذاشت که از آن به‌عنوان «تمدن اسلامی» یاد می‌شود. شاخصه بارز تمدن اسلامی، توانمندی درون بطنی آن است که در هر زمان و مکانی قابلیت بازیابی دارد و می‌تواند محتوای آن را شکوفا سازد. در دوران معاصر که تمدن اسلامی دچار خمودگی و سستی شده مصلحان بزرگی در پی شکوفایی توانمندی درون بطنی آن برآمده‌اند. امام خمینی (ره) متفکر بزرگ اسلامی، ضمن بیان تئوری تشکیل امت واحده اسلامی، به تشریح علل و عوامل چالش‌ها و مشکلات فراروی مسلمانان و تمدن اسلامی پرداخته است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی در پی یافتن پاسخ به این پرسش‌هاست که امام خمینی نسبت به بازدارنده‌های پیشِ روی امت واحده اسلامی چه دیدگاهی دارد؟ و چه راهکارهایی برای رفع مشکلات تمدن اسلامی ارائه کرده‌اند؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد، فرقه‌گرایی، جهانی‌سازی، عدم رهبری واحد در بین مسلمانان، وجود حاکمان ظالم و فاسد، ترویج اسلام آمریکایی، وابستگی کشورهای مسلمان به بیگانگان از مهم‌ترین چالش‌های پیشِ روی امت اسلامی است و استکبارستیزی، وحدت و خودباوری مسلمانان و استمرار بیداری اسلامی راهکارهای امام خمینی (ره) برای رفع چالش‌ها و مشکلات جهان اسلام هستند.